Phạm Hồng Sơn
Lời tòa soạn
Chương trình Learning English (Học tiếng Anh) của đài VOA ( đài tiếng nói Hoa Kỳ) có một chuyên mục The Making of a Nation ( tạm dịch là Lập Quốc), hàng tuần có những câu chuyện ngắn về lịch sử hình thành nước Mỹ, trong quá trình tìm hiểu, chúng tôi thấy có nhiều câu chuyện mang lại nhiều hiểu biết thú vị về lịch sử và đặc biệt là những hiểu biết về chính trị như bản chất của một nhà nước cộng hòa, những kinh nghiệm để người dân có được một nhà nước có trách nhiệm, những kinh nghiệm để giải quyết những bất đồng xã hội… Đó là những điều, chúng tôi thiển nghĩ, xã hội Việt Nam chúng ta đang cần trau dồi. Những câu chuyện thường được kể một cách ngắn gọn, đôi khi khô khan, nhưng với những giá trị vừa nêu, chúng tôi mạnh dạn chuyển những câu chuyện đó sang tiếng Việt trên tinh thần tôn trọng chặt chẽ nguyên tác (theo thỏa thuận với VOA) để nhiều người Việt Nam chúng ta có thể cùng chia sẻ. Vậy xin trân trọng gửi tới quí vị mỗi tháng một bản dịch trên tạp chí Tổ Quốc vào số giữa tháng. Xin cảm ơn sự lưu tâm của quí vị.
Vào năm 1789 nước Mỹ chỉ có khoảng bốn triệu dân. 13 bang của Mỹ lúc đó chỉ mới gắn bó với nhau được khoảng 10 năm. Trước đó, họ chỉ là các thuộc địa riêng biệt của người Anh.
Vì là các thuộc địa riêng biệt nên mọi người có những cách sống khác nhau. Kinh tế và các tập tục của các thuộc địa cũng khác nhau. Do đó, nguồn gốc người Mỹ đã là những người có tính độc lập rất mãnh liệt. Nhưng cuộc Cách mạng giành độc lập nổ ra đã làm cho họ gắn bó với nhau.
Họ đã cùng nhau ăn mừng ngày 04 tháng 07, ngày Mỹ tuyên bố độc lập khỏi Anh quốc. Họ đã cùng nhau chiến đấu chống lại các đội quân người Anh để biến lời tuyên bố thành một sự thật chính trị. Họ đã cùng nhau đi theo câu cổ ngữ Latin “E Pluribus Unum” – “Một người vì nhiều người.”
Và khi chiến tranh đã chấm dứt, những người lính lại trở về những bang quê hương của mình. Nhưng khi đó họ vẫn còn nghĩ họ là những người New York, người Virginia hoặc người Maryland. Lúc đó họ vẫn chưa có được suy nghĩ họ là những người dân của một quốc gia.
(Nước Mỹ vào năm 1789 có những bất đồng sâu sắc về việc thiết lập một chính quyền trung ương chính quyền kiểm soát các chính quyền từng bang-ND). Nhiều người sợ rằng chính quyền trung ương mới sẽ không thể tồn tại. Một số khác thì lại sợ tình trạng vô chính phủ sẽ xảy ra nếu chính quyền đó thất bại. Có một số khác lại muốn chính quyền đó thất bại. Họ muốn các bang có những chính quyền mạnh nhưng không muốn có một chính quyền trung ương mạnh.
Những người ủng hộ cho chính quyền trung ương có nhiều lý do mạnh mẽ để hy vọng thành công. Nước Mỹ lúc đó có những nguồn lực thiên nhiên rất lớn. Con người thì trung thực và chăm chỉ. Hơn nữa, nền kinh tế Mỹ đang trên đà hồi phục sau những tàn phá của cuộc chiến Cách mạng. Nông nghiệp, thương mại và nghành đóng tàu đang phát triển trở lại. Đường xá, cầu cống, kênh rạch đang được hối hả xây dựng để thúc đẩy giao thông và thông tin.
Tuy nhiên, nền kinh tế cũng có nhiều khó khăn. Hai vấn đề chính cần được giải quyết ngay là việc thanh toán các khoản vay trong cuộc Cách mạng để xây dựng quân đội. Vấn đề thứ hai là việc hình thành hệ thống tiền tệ quốc gia. Cả hai vấn đề đều cần phải hành động không chậm trễ.
Nhưng trước khi chính quyền trung ương mới đi vào hoạt động thì chính quyền cũ vẫn phải xử lý nhiều công việc: quyết định nơi đặt thủ đô cho quốc gia mới, tổ chức bầu ra một tổng thống và một quốc hội. Đầu tiên là về thủ đô. Sau khi các bang đã phê chuẩn bản Hiến pháp mới, Quốc hội Lục địa (continental) đã nhóm họp tại thành phố New York. Vì vậy New York đã được quyết định là nơi đặt thủ đô – nơi làm việc của chính phủ mới. Sau đó, thủ đô lại được chuyển đến Philadelphia trong một thời gian ngắn. Và cuối cùng được chuyển về Washington D.C.
Tiếp theo là việc Quốc hội Lục địa phải quyết định thời điểm các bang bầu ra một tổng thống. Thời điểm đó được nhất trí vào ngày 04 tháng 03 năm 1789. Lúc đó bản Hiến pháp đã có hiệu lực.
11 bang đã phê chuẩn bản Hiến pháp phải chọn ra các cử tri để bầu tổng thống. Kết quả cuối cùng không gây ra bất ngờ. Mọi người đã lựa chọn vị anh hùng của cuộc Cách mạng: George Washington. Không có ai bỏ phiếu chống. Washington biết được kết quả bầu cử khi ông đang ở nhà mình tại Mount Vernon thuộc Virginia. Sau đó ông đã đến New York và nhậm chức vào ngày 30 tháng 04 năm 1789.
Các đại biểu của Quốc hội mới đã được bầu vào ngày 04 tháng 03 năm đó.
Và lần đầu tiên, người Mỹ có được điều mà nhiều người trước đó đã nói đến, đó là một chính quyền trung ương. Song, còn rất nhiều việc phải làm vì bộ máy của chính quyền là hoàn toàn mới, chưa được thử nghiệm bao giờ. Cần phải có những quyết định nhanh chóng để quốc gia non trẻ có thể sống còn và phát triển.
Một trong những công việc đầu tiên của Quốc hội là tổ chức một cuộc tranh luận lại về bản Hiến pháp. Nhiều bang đã đưa ra những điều kiện để phê chuẩn văn bản Hiến pháp. Họ cho rằng bản Hiến pháp cần phải bổ sung thêm Luật về các Quyền (Bill of Rights) nhằm qui định rõ các quyền của người dân.
Vào lúc khởi thảo bản Hiến pháp, phần lớn các bang đều đã có các bộ luật về quyền công dân. Do vậy, một số đại biểu trong hội nghị dự thảo hiến pháp cho rằng một bộ luật về quyền ở mức quốc gia là không cần thiết. Những người khác thì phản biện rằng Hiến pháp sẽ là một bộ luật cao nhất, cao hơn các luật của các bang. Vì vậy một bộ luật ở mức độ quốc gia về quyền sẽ là cần thiết để đảm bảo các quyền cho mọi công dân của quốc gia mới.
Thời gian đã chứng tỏ đề nghị này là một quyết định sáng suốt. Bộ luật về các Quyền đã làm cho Hiến pháp có thêm một sức mạnh đặc biệt. Nhiều người Mỹ xem Luật về các Quyền đã mang lại sức sống và là tinh thần chính yếu của bản Hiến pháp Mỹ.
Luật về các Quyền gồm những gì mà lại quan trọng đến thế đối với các công dân của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ? Luật về các Quyền được thể hiện trong mười tu chính đầu tiên của Hiến pháp.
Tu chính thứ nhất là sự tuyên bố khái quát về các quyền tự do của người Mỹ, nhằm bảo vệ sự tự do tôn giáo, tự do ngôn luận và tự do báo chí.
Tu chính thứ nhất đảm bảo rằng tôn giáo và chính quyền sẽ phải tách rời nhau trên đất Mỹ. Tu chính này nói rõ Quốc hội không được ra luật để thiết lập bất kỳ một tôn giáo chính thống nào. Quốc hội không được can thiệp vào quyền thờ tự của người dân. Tu chính thứ nhất cũng qui định Quốc hội không được tạo ra luật để hạn chế quyền của người dân trong việc tụ họp ôn hòa và quyền của người dân yêu sách chính quyền.
Tu chính thứ hai đảm bảo quyền của người dân được sở hữu vũ khí như những tổ chức vũ trang.
Tu chính thứ ba qui định người dân không phải bắt buộc chứa chấp quân đội trong nhà mình trong thời bình.
Từ Tu chính thứ tư đến Tu chính thứ tám đều bảo vệ các quyền của người dân trước các vấn đề tư pháp.
Tu chính thứ tư không cho phép các cuộc khám xét, thu giữ không có lý do chính đáng. Nếu cảnh sát muốn khám xét nhà hay tài liệu của một người tình nghi, cảnh sát buộc phải có được sự cho phép của một thẩm phán. Văn bản cho phép của thẩm phán phải nói chính xác vật (hoặc người) mà cảnh sát đang cần tìm kiếm và chỉ rõ nơi cần khám xét.
Tu chính thứ năm qui định rằng không ai bị đưa ra tòa vì một tội trạng nguy hiểm nếu chưa có sự xem xét và đồng ý trước đó của một đoàn bồi thẩm. Không ai bị xét xử hai lần cho cùng một tội trạng. Và không ai buộc phải tự đưa ra chứng cớ có hại cho mình trước tòa án.
Tu chính thứ năm cũng qui định việc tước đi quyền tự do, tài sản hay mạng sống của bất cứ ai cũng phải căn cứ theo qui định của pháp luật. Và nhà nước không được lấy bất cứ tài sản nào của người dân vào mục đích công cộng nếu không đền bù thỏa đáng.
Tu chính thứ sáu chỉ rõ mọi người bị buộc tội đều có quyền được tranh luận trong môt phiên tòa công bằng và công khai do một đoàn bồi thẩm điều khiển. Tu chính này đảm bảo cho người dân không bị giam giữ kéo dài khi không có ý kiến của một đoàn bồi thẩm. Tu chính thứ sáu cũng đảm bảo cho quyền của người bị cáo buộc (bị can, bị cáo –ND) được trợ giúp bởi luật sư. Bên bị (người bị cáo buộc và luật sư –ND) phải được thông báo về lý do và nội dung những cáo buộc. Bên bị có quyền được đối diện để chất vấn bên cáo buộc (bên nguyên-ND)
Tu chính thứ bảy qui định người dân có quyền sử dụng thẩm phán để phân xử những tranh cãi pháp lý với người khác.
Tu chính thứ tám nghiêm cấm mọi hình phạt độc ác và bất bình thường.
Tu chính thứ chín bảo đảm các quyền khác cho công dân cho dù không được đề cập trực tiếp trong Hiến pháp.
Tu chính thứ mười qui định rằng mọi quyền mà Hiến pháp không trao cho chính quyền trung ương thì thuộc về các bang hoặc thuộc về chính người dân.
Cho tới cuối năm 1791, đa số các bang đều thông qua Luật về các Quyền. Như chúng ta vừa thấy, các Tu chính này đã hạn chế quyền lực của chính quyền trung ương, do đó nhiều người trước đó có quan điểm chống lại hình thức Liên bang đã không phản đối nữa.
Họ đã chấp nhận nhà nước mới với một chính quyền trung ương. Và nhiều người trong số họ đã đồng ý tham chính để xây dựng một quốc gia mới.
Tổng thống Washington lúc đó mong muốn những con người tốt nhất – dù là người Liên bang hay người chống Liên bang, tham gia vào bộ máy hành pháp. Nước Mỹ non trẻ lúc đó đang cần sự lãnh đạo sáng suốt. Và Tổng thống Washington đã mang lại cho nước Mỹ được điều đó.
Phạm Hồng Sơn
| American History Series: The Heart and Spirit of the Constitution | |
| 26 March 2008 |
MP3 - Listen to (MP3)
RealAudio - Download
ANNOUNCER:
Welcome to THE MAKING OF A NATION -- American history in VOA Special English.
 |
| George Washington |
(MUSIC)
VOICE TWO:
In seventeen eighty-nine, the population of the United States was about four million. The thirteen states had been loosely united for a short time, only about ten years. Before that, they were separate colonies of Britain.
Because the colonies were separate, their people developed different ways of life. Their economies and traditions were different. As a result, Americans were fiercely independent. An emergency -- the crisis of the revolution -- brought them together.
Together, they celebrated the Fourth of July, the day America declared its independence from Britain. Together, they fought British troops to make that declaration a political reality. Together, they joined under the Latin phrase 'E Pluribus Unum' -- one out of many.
Yet when the war ended, the soldiers returned to their home states. They still thought of themselves as New Yorkers, or Virginians, or Marylanders. They did not consider themselves a national people.
VOICE ONE:
Americans of seventeen eighty-nine were sharply divided on the need for a national government. Many were afraid the new government would not survive. They feared the anarchy that would result if it failed. Others hoped it would fail. They wanted strong state governments, not a strong central government.
For those who supported the national government, there were good reasons to hope for success. The country had great natural resources. And its people were honest and hard-working.
Also, in seventeen eighty-nine, the American economy was improving after the destruction of the Revolutionary War. Agriculture, trade, and shipbuilding were coming back to life. Roads, bridges, and canals were being built to improve travel and communication.
The country's economy had many problems, however. Two major issues had to be settled. One was repayment of loans made to support the Revolutionary Army. The other was creation of a national money system. Both issues needed quick action.
VOICE TWO:
But before the new government could act, the old government had work to do. It had to decide where the capital city of the new nation would be. It also had to hold elections for president and Congress. First, the question of a capital.
At the time the states ratified the new Constitution, the Continental Congress was meeting in New York City. And that is where it decided to place the new government. Later, the capital would be moved to Philadelphia for a while. Finally, it would be established at Washington, D.C.
Next, the Continental Congress had to decide when the states would choose a president. It agreed on March fourth, seventeen eighty-nine. That was when the new Constitution would go into effect.
VOICE ONE:
The eleven states that ratified the Constitution chose electors to vote for a president. The result was not a surprise. They chose the hero of the Revolutionary War: George Washington. No one opposed the choice.
 |
| Although not required by the Constitution, George Washington presented the first presidential inaugural address on April 30, 1789 |
Members of the new Congress also were elected on March fourth.
Now, for the first time, Americans had something many of them had talked about for years -- a working national government. There was much work to be done. The machinery of government was new, untested. Quick decisions were needed to keep the new nation alive and healthy.
(MUSIC)
VOICE TWO:
One of the first things the Congress did was to re-open debate on the Constitution itself. Several states had set a condition for approving the document. They said a Bill of Rights must be added to the Constitution, listing the rights of all citizens.
When the Constitution was written, a majority of the states already had their own bills of rights. So some delegates to the convention said a national bill was unnecessary. Others argued that the Constitution would be the highest law of the land, higher than state laws. So a national bill of rights was needed to guarantee the rights of the citizens of the new nation.
Time proved this to be a wise decision. The Bill of Rights gave the Constitution a special strength. Many Americans consider the Bill of Rights to be the heart and spirit of the Constitution.
VOICE ONE:
 |
| Twelve amendments were proposed; the 10 that were ratified became the Bill of Rights in 1791 |
The First Amendment is the basic statement of American freedoms. It protects freedom of religion, freedom of speech and freedom of the press.
The First Amendment guarantees that religion and government will be separate in America. It says Congress will make no law establishing an official religion. Nor will Congress interfere in the peoples' right to worship as they choose. The First Amendment also says Congress will not make laws restricting the peoples' right to gather peacefully and to make demands on the government.
The Second Amendment guarantees the peoples' right to keep weapons as part of an organized militia. The Third Amendment says people may not be forced to let soldiers stay in their homes during peacetime.
VOICE TWO:
The Fourth through the Eighth Amendments all protect the peoples' rights in the criminal justice system.
The Fourth Amendment protects people from unreasonable searches and seizures. If police want to search a suspect's house or papers, they must get special permission from a judge. The document from the judge must say exactly what police are looking for. And it must describe the place to be searched.
VOICE ONE:
The Fifth Amendment says no one can be put on trial for a serious crime unless a grand jury has first examined the evidence and agreed that a trial is needed. No one can be put on trial more than once on the same criminal charge. And no one can be forced to give evidence against himself in court.
The Fifth Amendment also says no one can lose their freedom, property, or life except by the rules of law. And the government cannot take people's property for public use without paying them a fair price.
VOICE TWO:
The Sixth Amendment says all persons accused of crimes have the right to a fair and speedy public trial by a jury. This guarantees that people cannot be kept in prison for a long time unless a jury has found them guilty of a crime.
The Sixth Amendment also guarantees the right of accused persons to be defended by a lawyer. It says they must be informed of the nature and cause of the charges against them. And it says they have the right to face and question their accusers.
The Seventh Amendment guarantees a person's right to have a jury decide his legal dispute with another person. The Eighth Amendment bars all cruel and unusual punishments.
The Ninth Amendment provides protection for other rights not stated directly in the Constitution. And the Tenth Amendment says any powers which the Constitution does not give to the national government belong to the states or to the people themselves.
(MUSIC)
VOICE ONE:
A majority of the states approved the Bill of Rights by the end of seventeen ninety-one. As we have seen, these amendments limited the powers of the national government. As a result, many anti-Federalists ended their opposition. They accepted the new government. Many agreed to help with the job of building the new nation.
President Washington wanted the best men -- Federalist or anti-Federalist -- to be in his administration. The new nation needed strong leadership. George Washington provided it. General Washington's work as the first president will be our story next week.
(MUSIC)
ANNOUNCER:
Our program was written by Christine Johnson and Carolyn Weaver. The narrators were Richard Rael and Shep O’Neal. Transcripts, MP3s and podcasts of our programs are at voaspecialenglish.com. Join us again next week for THE MAKING OF A NATION, an American history series in VOA Special English.
__
This is program #26 of THE MAKING OF A NATION
No comments:
Post a Comment